Fundacja Pole Dialogu / Nasze działania / Domy otwarte. Wspólne świętowanie

Domy otwarte. Wspólne świętowanie

„Domy Otwarte. Wspólne Świętowanie” to nowatorski projekt, który był realizowany w trzech Domach pomocy osobom zależnym w województwie mazowieckim. Miał on służyć działaniom otwierającym Domy na współprace w ramach lokalnych partnerstw z instytucjami, organizacjami i osobami z sąsiedztwa. A pośrednio wpływać na zmianę w postrzeganiu tychże placówek i osób je zamieszkujących. Chciałyśmy to zrobić, wypracowując wspólnie lokalne święto.

Dlaczego uznałyśmy ten projekt za potrzebny

Domy i ich otoczenie postrzegamy jako wspólnotę. Wiemy, że najsprawniej działają partnerstwa z różnych sektorów (społecznego, publicznego i prywatnego), gdyż dają możliwość łączenia różnych punktów widzenia i angażowania różnorodnych zasobów. A angażowanie aktorek i aktorów społecznych do wspólnych działań wzmacnia poczucie współodpowiedzialności.

Dla lokalnej społeczności Domy to potencjał do wspólnych działań, chociażby przez staże, praktyki, wspólne projekty. Możliwość kontaktu z mieszkankami i mieszkańcami Domów to ważna okazja „uczenia się starości”, tworzenia więzi międzypokoleniowych i przełamywania stereotypów.

Naszym projektem chciałyśmy odpowiedzieć na potrzebę dobrych wiadomości i poczucia wspólnoty. Z badań Organizacje Społeczne. To działa! wiemy o tym, że szczególnie w tych czasach (pandemii, wojny) mamy deficyty życzliwości, dobroci i ciepła, poczucia wspólnoty i bycia z innymi, a także dobrych wiadomości. Stąd też chciałyśmy znaleźć lokalną formułę, która pozwoliłaby je wypełnić i była okazją do dzielenia się radosnymi wiadomościami. Widziałyśmy w tym korzyść dla całych społeczności – w tym dla osób, które do nich przybyły, uciekając przed wojną, czy wycofały się emocjonalnie ze społeczeństwa na skutek pandemii.

W jaki sposób pracowałyśmy

Nasze mentorki wspólnie z mieszkankami/ mieszkańcami Domów i ich kadrą przeprowadziły diagnozy, których celem było określenie potencjałów i potrzeb Domów oraz osób je zamieszkujących. Kolejnym krokiem było opracowanie diagnozy otoczenia Domów, a następnie animowanie tworzenia relacji pomiędzy Domem i podmiotami lokalnymi zidentyfikowanymi w diagnozie. Mentorki przeprowadziły powyższą grupę przez proces poszukiwania i współtworzenia nowego, lokalnego święta. Kolejnymi krokami były świętowanie oraz opracowanie planu, jak w przyszłości Dom wraz z lokalnymi partnerami oraz mieszkankami i mieszkańcami miejscowości będą mogli_ły kontynuować działania.

Do projektu zostało zaproszone przez nas Stowarzyszenie Pracownia Filmowa „Cotopaxi”, które wraz z grupami młodzieży dokumentowało działania. Efektem ich pracy są reportaże filmowe o każdym Domu Pomocy Społecznej uczestniczącym w projekcie oraz jeden film łączący opowieści o każdym z nich.

Zakładałyśmy równoległą pracą mentorek oraz grup filmowych. W wyniku trudności z rekrutacją młodzieży i przesunięciem tej części projektu podjęłyśmy decyzję, aby każdy z Domów poza samym świętem zorganizował dodatkowe wydarzenia już z oficjalnymi lokalnymi premierami. A finał całego projektu, z udziałem Domów z naszego projektu, innych DPS-ów oraz Środowiskowych Domów Samopomocy odbył się w Warszawie.

Kolejną organizacją, z której doświadczenia skorzystałyśmy, jest wprawiona w działaniach z seniorami_kami norweska organizacja Bjerkaker Learning Lab (BLL). Efektem naszej wizyty studyjnej w Oslo są dokumenty filmowe o dwóch centrach seniorskich: Majorstuen Seniorarena oraz Oppsal treffsenter 60 pluss. Publikacja projektowa została wzbogacona o wywiad ze Sturlą Bjerkakerem z BLL o sytuacji osób starszych i skierowanych do nich rozwiązaniach systemowych.

W ramach medialnej promocji projektu i jego efektów zdecydowałyśmy się na wywiad z Jędrzejem Dudkiewiczem, dziennikarzem portalu ngo.pl, który jest w trakcie pisania książki o Domach Pomocy Społecznej. Część placówek uczestniczących w projekcie zdecydowała się na poza projektową współpracę z dziennikarzem.

Pozostałe akcenty położyłyśmy na to, aby Domy Pomocy Społecznej we własnym zakresie nawiązywały medialne współprace i dopasowywały je do swoich potrzeb. Zależało nam, aby tworzyć okoliczności wzmacniające sprawczość kadry Domów, dające jej głos do opowiadania historii z własnej perspektywy. Myśląc o powyższym, a także biorąc pod uwagę to, iż część DPS-ów prowadzi swoje fanpejdże na w mediach społecznościowych, na sam koniec zaproponowałyśmy Domom wyzwanie: #DPSchallenge. Jego celem było zabranie głosu przez osoby pracujące z tego typu placówkami i podzielenie się publicznie swoimi pozytywnymi doświadczeniami. To było nasze ostatnie działanie w projekcie, które – mamy nadzieję – po jego oficjalnym zakończeniu będzie angażujące dla kolejnych Domów.

Jakie korzyści i dla kogo

Bezpośrednie odbiorczynie/ bezpośredni odbiorcy:

3 ośrodki opieki, pomocy społecznej, wsparcia seniorów, osób z niepełnosprawnością intelektualną zyskały nową przestrzeń współpracy z otoczeniem w postaci lokalnego święta realizowanego z podmiotami i osobami z sąsiedztwa, co pozwoli też na wzmocnienie pozytywnego wizerunku tych miejsc w społeczności. W projekcie udział wzięły: Dom Pomocy Społecznej w Karolinowie, Dom Opieki Pałac dla Seniora w Sulejówku i Dom Pomocy Społecznej w Żyrardowie,
kadra Domów – projekt zwiększył ich kompetencje w zakresie diagnozy, animacji społecznej, lokalnej współpracy, stworzył możliwość do sieciowania, a także zintegrowania pracowników z Ukrainy ze społecznością;
aktywne mieszkanki/ aktywni mieszkańcy Domów poprzez uczestnictwo w procesie diagnozy i tworzenia święta zyskały nowe kompetencje, poczucie sprawczości i wpływu na otoczenie, nawiązały nowe kontakty społeczne;
podmioty wokół Domów nawiązały nowe partnerstwa, miały okazję do wzmocnienia swojego społecznego wizerunku i zaangażowania lokalnego;
młodzież z grup filmowych nabyła kompetencje filmowania zaangażowanego społecznego, pokazywania tematu, budowania postaci, nagrywania, kadrowania, przeprowadzania wywiadów.

Pośrednie odbiorczynie/ pośredni odbiorcy:

sąsiadki/ sąsiedzi Domów miały okazję zyskać nową tradycję, okazję i przestrzeń do spotykania się, większe poczucie tożsamości lokalnej i wspólnoty;
mniej samodzielne osoby w Domach w efekcie ich większego otwarcia się na wolontariat miały okazję zyskać nowe aktywności;
gminy, dla których nowe święto było elementem wzmacniania tożsamości lokalnej, co może przekładać się na większe zaangażowanie mieszkańców w sprawy gminy;
inne domy i gminy – do nich skierowane zostały działania upowszechniające tak, aby idea otwierania tworzenia wspólnych okazji do świętowania znalazła jak najszersze zastosowanie.