Organizacje społeczne wspierają działalność państwa w obszarze edukacji, oferując wartościowe działania. Dzięki temu możliwy jest rozwój szkół jako instytucji, nauczycieli i uczniów. Obecna atmosfera polityczna wzbudza niechęć wobec organizacji społecznych i ogranicza możliwości działania organizacji w szkołach. Raport Fundacji Pole Dialogu oraz Centrum Edukacji Obywatelskiej z takimi wnioskami i rekomendacjami opublikowano w dniu 22 września 2021 roku na podstawie eksploracyjnego badania społecznego.
Dzięki współpracy z organizacjami społecznymi szkoły otrzymują pomoc m.in. w zakresie zdrowia psychicznego uczniów i uczennic oraz kadry nauczycielskiej, wprowadzania nowych metod nauczania czy doskonalenia nauczycieli w korzystaniu z nowych technologii. Wszyscy kojarzymy przecież zajęcia dodatkowe, pozalekcyjne wykłady czy warsztaty z gośćmi w czasie lekcji.
Michał Tragarz z Centrum Edukacji Obywatelskiej
Nasze badanie pokazuje, że organizacje społeczne na trwałe wpisały się w polski krajobraz edukacyjny i wielu nauczycielom i dyrektorom ciężko wyobrazić sobie bez nich codzienną pracę.
Problemem jest nadmierne systemowe przeciążenie nauczycielek i nauczycieli, którzy mają coraz mniej przestrzeni na własną inicjatywę i dodatkowe działania. W sytuacji instytucjonalnego przeciążenia najbardziej traci jakość kształcenia oferowanego uczniom i uczennicom. Na potrzeby uczniów i nauczycieli mogą reagować organizacje społeczne, które posiadają w swojej ofercie ekspertów mogących wzmocnić szkołę instytucjonalnie. Okres pandemii i edukacji zdalnej jeszcze mocniej pokazał to zjawisko, ponieważ to organizacje jako pierwsze dostarczały szkołom wsparcia na wielu polach.
Współpraca organizacji ze szkołami natyka jednak na coraz więcej różnego rodzaju trudności. Bariery dla współpracy dotyczą często kwestii komunikacyjnych, wynikających z potrzeby zbudowania zaufania między instytucjami. W ostatnich miesiącach pogłębia się także atmosfera niechęci wobec organizacji społecznych działających w szkołach.
Paweł Zalewski z Fundacji Pole Dialogu
Coraz trudniej jest stworzyć atmosferę zaufania i współpracy pomiędzy szkołami a organizacjami. Dyrektorzy, często w wyniku nacisków zewnętrznych, wprowadzają wiele wymagań formalnych bądź ograniczają współpracę, żeby nie mieć problemów ze strony np. kuratorium oświaty czy ministerstwa. Dodatkowe obostrzenia czy nadmierna kontrola nad dyrektorami szkół mogą pozbawić kilkuset szkół w Polsce dostępu do wartościowych i wzmacniających działań realizowanych przez organizacje społeczne.
Rekomendacje zawarte w raporcie obejmują m. in. ograniczenie sprawozdawczości dla szkół oraz zachęcanie organizacji społecznych do transparentności. Szkoły oraz organizacje społeczne muszą otworzyć się na wzajemne potrzeby, aby możliwe było zbudowanie międzyinstytucjonalnego zaufania.
Więcej szczegółów o wyzwaniach i korzyściach ze współpracy organizacji społecznych i szkół można przeczytać w raporcie “W stronę współpracy: organizacje społeczne i szkoły”.